De Naakte Chirurg

VOORWOORD


Het was te midden van de ‘sixties’, en of dit nu gouden of bronzen jaren waren, het doet er niet toe. Een mysterieuze kracht stuwde me voort en bepaalde wie, wat, hoe, waarom en waar ik zou worden wat ik uiteindelijk geworden ben. Maar ik had me nooit gerealiseerd dat het gevaarlijk was om te slagen in mijn ambities.

Sinds mijn 16de hield ik een dagboek bij. Ik hoefde slechts te bladeren in mijn aantekeningen en mijn geheugen. De herinneringen kwamen zo terug. Ik hoefde me bijzonder weinig te verbeelden en weerhield me ervan te wissen wat de ouderdom in de vergetelheid had geduwd. Over veel privacyzaken wilde ik niet meer spreken en ik voelde me vrijer door er slechts over te schrijven. Maar schrijven over je persoonlijk leven houdt inherente risico’s in. Het is de ultieme oefening in introspectie. Ik heb geprobeerd te begrijpen wat ik gedaan en niet gedaan heb, en wat men met mij gedaan heeft. Het schrijven van dit boek was alsof ik voor de zoveelste maal kankeruitzaaiingen uit een wervelkolom verwijderde en het geheel reconstrueerde.

Het leven dat ik leidde is niet wat me is overkomen. Steeds probeerde ik het te sturen. Het verlangen om te bereiken waartoe ik me geroepen voelde, was intens. Ik had mijn sportschoenen en mijn boeken om mijn ambities te verwezenlijken. Mijn ratio werd mijn geluk.

Mijn levensverhaal kende een uniek verloop. Het was niet rechtlijnig, wel uitdagend, ongelofelijk rijk en boeiend, maar het is niet moeiteloos verlopen. Ik heb mijn leven niet gebaseerd op vooroordelen en raadgevingen uit mijn omgeving. Ik had gelijk want het bleken slechts luchtbellen. Te allen tijde wilde ik autonoom blijven om ‘iets’ te realiseren zoals ik het wilde, maar dat toentertijd compleet ondenkbaar en onhaalbaar leek. Ik dacht, leefde en handelde anders dan de anderen, en ik heb willen illustreren waarin precies ik van hen verschilde.

Dit boek borrelt van tomeloze ambitie, egocentrisme, koppigheid, doorzettingsvermogen, een soort zelfbedrog te wijten aan ultiem geloof en vertrouwen in eigen kunnen, vrijheid liever dan broederlijkheid; veel minder liefde en erotiek dan genot en extase; dwaas idealisme, verraad, het beest in de mens, foltering en verwondingen; tegenslagen op familiaal vlak en slechts enkele hechte vriendschappen; domheid, kennis en intelligentie, onderzoek, analyse, ontwikkeling en uitvinding, erkenning en miskenning; geen materiële ambitie; en deregulering van mijn lichaam dat niet zal gedwongen worden nutteloos langer te functioneren wanneer de normaal te verwachten fysische of psychische gebruiksdatum overschreden wordt.

Met enige humor worden enkele situaties als fantastische fictie uitvergroot om de tragiek ervan bloot te leggen. Velen zullen de binnenpretjes niet kunnen onderdrukken en af en toe in bulderlach uitbarsten. Had ik al mijn ervaringen kunnen verkopen voor wat ze me gekost hebben, dan was ik nu miljonair.

Ik dank de vele – inmiddels vergeten bekenden – die me aanspoorden het verloop van mijn eigenaardig en ingrijpend leven te boek te stellen. Enkele enigmatische Hippocratische en Galenische behandelingsexperimenten, up-to-date heelkundige ingrepen en zogenaamde interessante ontmoetingen-maar-met-bijbedoelingen zorgden voor tijdelijk oponthoud.

Ik wist niet dat het mogelijk was iemand levenslang dankbaar te zijn. Ik kon gebruik maken van het talent van goede kameraden om mijn levensverhaal taalkundig grondig bij te schaven en deskundig te illustreren. Ik dank de geapprecieerde medewerking van de heer Filip Vanhaecke PhD en illustrator Steven Van Hasten.

Guy Declerck (2022)



SAMENVATTING


In het leven hangt veel af van waar iemands wieg stond. Ik geloofde rotsvast in mijn geërfde talenten, maar mijn vader heb ik nooit willen kennen. Mijn mama maakte me vroeg duidelijk dat hard werken en excelleren belangrijker zijn dan overdreven zelfvertrouwen. Mijn grootvader was mijn levensfilosoof en leermeester. Continu wees hij me op mijn ontluikende talenten. Zijn doel was mij tot een evenwichtige persoon op te leiden die zichzelf niet overschatte, maar zeker niet onderschatte. Ik herinner me nog ons afscheidsgesprek toen ik kort voor zijn overlijden als jonge orthopedische chirurg naar Australië vertrok om me te verdiepen in alle facetten van de vele wervelkolomaandoeningen om het mysterie van lagerugpijn te doorgronden:

”De kunst van het leven bestaat erin het kaf van het koren te scheiden. Maar inmiddels heb je reeds geleerd je te verzetten tegen onterechte beslissingen. Je persoonlijkheid was te sterk om mee te gaan in de simpliciteit van anderen. Nu moet je verder datgene waarvan je altijd overtuigd was realiseren. Weet echter dat, mocht je een lang leven beschoren zijn, je pas op oudere leeftijd een kans zal gegund worden die professionele bijdrage te leveren. Niemand zal het je in dank afnemen. Je bent teveel einzelgänger. Maar ook omdat in jouw medische wereld veinzen en dreigen omwille van het voordeel schering en inslag is.”

De deuren heb ik zelf geopend, niet steeds voorzichtig, en dus faalde ik af en toe, maar mijn vertrouwen in mijn ambities is nooit gecrasht. De studie van de antieke Latijnse en Griekse filosofen leerde me kritisch nadenken, complexe problemen analyseren, synthetiseren, communiceren, en schrijven. Ik had geen masker nodig om mijn persoonlijkheid en moeilijk te aanvaarden karakter te verhullen. Levenslang volgde ik mijn passie, bleef trouw aan mezelf, volhardde waar het kon en liet al de rest los. Mijn karakter moet mijn lot geweest zijn. Vrij snel besefte ik dat het wellicht niet helemaal zou goedkomen en dat ik kon afgerekend worden op mijn jeugdige naïviteit of onwetendheid. Maar als adolescent had ik reeds ingezien dat de ark gebouwd was door een amateur en de Titanic door experten. Het maakt niet uit hoeveel maal ik gevallen ben, maar het was éénmaal minder dan het aantal keren dat ik opgestaan ben.

Ik probeerde te leven zonder familiale en sociale heroïek en werd nooit verslaafd aan kameraden. Nooit kwam het in me op om via mijn job of functie een liederlijk of mondain leven te leiden. Vastroesten in een vooraf min of meer bekend en veilig patroon was nooit een finale optie. De huisje-vrouwtje-kindje-tuintje-beestje-centjes-mentaliteit zit niet in mijn genen. Ik verkoos mijn intellectuele hartstocht boven verliefdheden. Nog steeds denk ik na wat liefde met wie dan ook heeft betekend. Steeds spiegelde ik me aan de levensregels die Gilgamesj bijna vijfduizend jaar geleden als volgt verwoordde:

”Ik at wanneer ik honger had, stimuleerde mezelf tot het uiterste, zorgde dat ik voornaam gekleed was, en onderhield altijd een perfecte hygiëne. Ik was zacht voor de kinderen die mijn hand vasthielden en probeerde de vrouwen gelukkig te maken die met mij wilden slapen.”

Maar ik maakte een grote fout met mijn exotisch avontuur. Gedurende een drietal jaren volgde ik mijn naïef idealisme en dacht ik een stukje van de wereld te kunnen veranderen. Toewijding aan medische noden van anderen is veel te lang mijn enig criterium geweest. Ik zette me in voor zware zieken en gewonden, en ving slachtoffers op van extreem geweld. Ik gaf echter snel op te geloven dat goeddoen rendeert en werd onverschillig voor het beest in de mens. Sluwheid was nodig om te overleven in de gruwelijkste omstandigheden, om te kunnen kiezen tussen ik of hen. Ik weet niet meer wie volgend citaat schreef, maar:

”Glamoureuze liefdadigheid in verre landen moet door de lokale overheden beoefend worden, zo niet lopen deze overheden weg met de liefdadigheid van genereuze mensen.”

Fundamentele research via autoptische analyse van menselijke wervelkolommen liet me toe de tip van de sluier te lichten over het Mysterie Lage Rugpijn. Dit onderzoek nam het grootste deel in van mijn leven. Ik ben ervan overtuigd dat de nu nog experimentele, innovatieve biologische behandelingsprocedure kan slagen.

Gedurende vele jaren mocht ik getuige zijn van de emoties van sportlui met Europese, Wereld- en Olympische medailles in het fenomenale Belgische judoteam.

Op mijn hoge leeftijd van 70 jaar kijk ik tevreden terug en vind ik me volledig terug in de lyrics van de Logical Song door Roger Hodgson. Ik parafraseer:

”… at school they teached me how to be sensible, logical, responsible, practical. Since years, they have been calling me a radical, a liberal, oh fanatical, and criminal.”

Nu is mijn leven voltooid. Ik heb me professioneel niet bedrogen en vond vreugde en genot in de realisatie van al mijn adolescente dromen. Ik heb geen openstaande herinneringen aan onvervulde wensen.

Guy Declerck (2022)



Papa!


De continue verschillende uitdagingen in Uw leven,
zowel de positieve als negatieve,
bleven Uw levensgeest in alle opzichten voortstuwen.

U ontwikkelde, o zo verschillend van anderen,
een originele intelligentie,
een opmerkelijk, maar zeer selectief observatievermogen,
een fantastische analytische geest
en buitengewone zin voor synthese,
een ijzersterk rationeel geheugen,
uitzonderlijke wetenschappelijke spinale kennis
en gouden vingers.

U bleef al het stupide, artificiële
en pseudo-intellectuele minachten.
U gruwelde van de gemakzuchtige sms- en e-mailculturen.
U gruwelde van iedereen die voor U geen
gemeende interesse uitstraalde.

Het kuddedenken was niet aan U besteed.
Nooit konden vreemde scharen Uw behoeften
en voorkeuren kortwieken.
U ontwikkelde een nietsontziende onverschilligheid
tegen diegenen die ervan genoten
U te beledigen en U te vernederen. Hun gratuite
opmerkingen behoefden zelfs geen reactie.
U had hun bekendheid niet nodig. Scoren op hun sociale
ladder kon U worst wezen.

Initieel dacht U Uw levensvervulling
te vinden in de liefde.
Nochtans was U thuis uitgelegd hoe het kon eindigen
in een vroegtijdige gevangenschap.
Maar Uw intellectuele passie ondermijnde nooit
Uw seksuele lusten.


Veel tijdelijk geïnteresseerde dames boden
U een intens libertijns genot.
Jullie bedreven hoofdzonden, maar het heeft geen enkel
belang dat U hun naam vergeten bent.
Stilzwijgend ontdekte U hun onnodig sérieux,
leugens, en hypocrisie.
Gelukkig vond iedereen zichzelf veel belangrijker.

Van jongs af aan werden al Uw verzuchtingen
met argusogen gadegeslagen.
Nooit gaf U Uw koppigheid op en niemand
kon Uw levensambities kelderen.
Met telkens dat klein ­­beetje meer inspanning,
maakte U het verschil tussen goed en uitstekend.
U vond Uw evenwicht in Uw onderzoek naar feiten,
Uw heelkundige ingrepen en Uw daden.
U wilde excelleren. Voor Uzelf had U weinig tijd.
U had dus succes!

Al Uw ervaringen bleven Uw leven continu herformuleren.
Maar te veel kennis bleek gevaarlijk.
En Uw wereld draaide niet om materieel bezit.
U stond vooral stil bij het verlies van dingen die
U niet met geld kon verdienen.
Daarom heeft men U zelden begrepen. Daarom kon men
U zelden begrijpen.
Of beter, daarom wilde niemand U begrijpen.

Toch werd in U de intellectuele revolutionair herkend.
U hield van rebelleren maar met passie.
Omwille van Uw kritische opvattingen,
hield men er ook van U te bekritiseren.
En toch bleef men U ontbieden omwille van Uw unieke opgestapelde kennis.

Toch schonk uw leven U te veel pijn, te veel ontgoochelingen en te veel wantrouwen.
In den vreemde worden uw realisaties reeds gelezen.
In eigen land blijft iedereen altijd sant.
In hypnotische trance liet U destijdse,
intense momenten uit Uw geheugen wissen.
Nieuwe, korte belevenissen zonder toekomstperspectief hadden evenmin nog vat op U.

Af en toe ontdekte iemand Uw diep verscholen,
warme hart.
De geborgenheid in een warm thuis,
zoals bij Uw mama, werd U aangeboden.
Maar U verdiende zoveel meer,
was U ook veel milder geweest voor Uzelf.



{1952}
Levenslessen doordat ik mijn vader
niet gekend heb


Mijn vader was de laatste in een rij van negen en had zes zussen. Zeven loeders als moeders en dus bedorven als een stront. Hij kon noch lezen noch schrijven, maar hoopte op een leidinggevende functie om snel veel geld te verdienen. Zijn handtekening bestond uit een simpele x. Zijn grootheidswaanzin en mannelijke fierheid-in-de-broek waren voor veel vrouwen veelbelovende eigenschappen. Als vliegen naar een stront waren ze begerig naar zijn gespierde lichaam. Eén voor één waren ze van oordeel dat de atletische Dionysus hén toebehoorde. Met volle teugen genoten de muzen van zijn satermanieren tot ze doorhadden dat zijn hersenen minder gespierd waren. Toen ik tijdens mijn rebelse adolescentiejaren iets vroeg over dat ventje-dat-mijn-vader-was, verklapte mijn mama: ”Je vader had een prachtig glanzend lichaam, maar zijn kop zat vol zand en cement.”

”Vergelijk me nooit met die klootzak!” barstte ik telkens in woede uit.
”Kalmeer, jongen,” stelde ze me steeds gerust. ”Jouw meisjes zullen eerst je brein moeten veroveren vooraleer ze bij jou een kans zullen maken.”

Hoe mijn mama dit kon voorspellen wist ik niet. Nooit was ze naar Griekenland gereisd om bij de orakelende hoofdpriesteres Pythia in Delphi advies te vragen over de toekomstige levensloop van haar zoon. Haar moederinstinct fluisterde haar echter in dat haar Dionysus-junior zelden compatibele heldinnen zou ontmoeten. Ze was er zelfs van overtuigd dat ik me ooit in één of ander religieus instituut zou afzonderen. Maar ze vervolgde:

”Je vader had ook capaciteiten. Hij kon lopen, fietsen, boksen, voetballen en zwemmen. In een café was hij niet te kloppen in het zuipen en verkondigen van zijn waarheden! Had hij met dezelfde intensiteit een intieme vriendschap met mij opgebouwd, dan hadden we voor jou ook iets moois kunnen opbouwen. Zijn handen waren groot en sterk genoeg. Maar in ’t leven is nu eenmaal veel meer nodig dan sensationele spierkracht en drankzucht!”

Het duurde vele jaren vooraleer ik de ware betekenis van mama’s wijsheid aan den lijve kon ervaren. Met veel vrouwen voelde ik hooguit een vorm van camaraderie. Ze poogden krampachtig als een diamant uit te blinken, maar waren in een bedwelmende alcoholroes slechts in staat tijdelijk als liefdesparel te schitteren. De camaraderie was doorgaans zeer broos en uit hun aangeboden liefde kon ik slechts halen wat ze toelieten er zelf in te investeren. Het bleef gevaarlijk hen persoonlijke geheimen toe te vertrouwen. Om toch na te gaan of ik hen iets zeer persoonlijks kon vertellen, verkocht ik eerst een leugen. Slechts na verloop van tijd, toen bleek dat ze dat geheim konden bewaren, begon ik hen te vertrouwen. Het bleef dus levensnoodzakelijk de kunst aan te leren slechts die liefdesladders te beklimmen die meer treden aan de achter- dan aan de voorzijde bevatten. Het behoedde me er meestal voor om zonder kleerscheuren de trappen af te dalen. Ik leerde ook vrij snel inzien wat de Russische schrijver en arts Anton Tsjechov (1860-1904) aan mannen duidelijk had willen maken:

”Het geluk een vrouw als hechte vriendin te mogen kennen en haar langere tijd als oprechte geliefde te behouden, blijft voor iedere man een van zijn grootste levensuitdagingen.”

Mama moet met stomheid zijn geslagen toen ze als 27-jarige moeder-met-Dionysus-junior definitief door mijn vader werd verlaten. Mijn marraine, een brouwersvrouw met een nuchtere kijk op de wereld, had haar nochtans gewaarschuwd. Toch had de lichamelijke uitstraling van Adonis het hoofd van de eigengereide en zeer vrouwelijke rijkemansdochter op hol doen slaan.

”Meisje, meisje toch! Zie je zijn gebreken niet? Dommer kan niet! Hoe kan je nu als begaafde pianiste in godsnaam een leven beginnen met een ongeletterde? En denk je nu echt dat hij zijn vroegere vriendin voor jou zal verlaten? Wees toch alert, want de duivel slaapt nooit.”

Stiekem bleef mijn vader een hechte relatie onderhouden met zijn jeugdvriendin. Zijn ouders weerhielden hem ervan haar te huwen wegens haar lage sociale status, maar lieten ook niet na zijn professionele illusie aan te wakkeren. Zoals het zichzelf overschattende families eigen is, bleef zijn moeder aandringen op een huwelijk met de brouwersdochter. Zo hoopte ze op een makkelijke manier de pronkzuchtige toekomst van haar ongeletterde zoon te kunnen regelen. Maar marraine was gewiekster en sluwer. Ze doorzag de financiële machinaties. De pogingen om ook de brouwerij contractueel op beide namen van het toekomstige huwelijkspaar te registreren, mislukten. Jammer genoeg bleek haar hogere intelligentie niet in staat de machinatie van de Natuur te verijdelen.

Mijn grootouders hadden de Eerste Wereldoorlog overleefd en waren erin geslaagd een bloeiende brouwerszaak uit de grond te stampen. Door hard werken en vroeg opstaan, maar veel meer nog door het geslepen optreden van marraine, konden ze gedurende de Tweede Wereldoorlog aan den Duits duizenden liters bier verkopen, weliswaar onder de verplichting van de bajonet. De Duitse bankbiljetten werden verborgen in biertonnen met dubbele bodem en naar Engeland verscheept. Na de oorlog werden ze welgesteld. Menig Duitse soldaat kwam nog eens terug om in een melancholische bui de alcoholische pis-van-die-tijd te degusteren.