Kunsttranen

Disclaimer


De adviezen en recepten in dit boek kunnen nooit een alternatief zijn voor een deskundig medisch oordeel. Alle beweringen in dit boek vallen daarom buiten enige waarborg of garantie van de kant van uitgever of auteur. Elke aansprakelijkheid van de auteur of de uitgever en zijn medewerkers voor persoonlijke, zakelijke of financiële schade is dan ook uitgesloten. Ter bescherming van personen zijn namen, beschrijvingen en plaatsen deels veranderd, en handelingen, gebeurtenissen en situaties hier en daar aangepast.



Opgedragen aan


Opgedragen aan de menselijkste mens die ik heb gekend:

Francis.


Dinsdag, 19 april 2022.

„Bollie!?

Het schijnt dat ik dood ga.
Wie denkt daar nu aan …”

Nog slechts 40 kg mens,
keek me aan,
met grote ogen,
wachtend op een ontkrachting,
van het besef,
dat zojuist,
tot hem was doorgedrongen.

Helaas
bleef er niets anders over,
te bevestigen,
wat ik reeds lang wist.



Deel 1


Juni 2019, Kreta

Op het meest zuidelijke Griekse eiland, Kreta, kochten Julia en Louis tussen de bergen van het Lassithi-plateau in 2013 een kleine ruïne. Geen elektriciteit, geen stromend water. Het huis stond vijfentwintig jaar leeg en was honderdvijftig jaar oud. Als rotsblokken konden spreken, zag de geschiedenis er waarschijnlijk anders uit.
In 2015 verbleven ze gedurende één jaar op het eiland om de ruïne, gedeeltelijk eigenhandig, te renoveren. Het beste jaar van hun leven.
Louis kreeg van de dorpelingen de eretitel ‚maestera’.
Werkelijk alles kon hij zelf. Alleen de renovatie van het dak besteedde hij uit.

De zomer van 2019.

Twee dagen na aankomst in hun ondertussen bewoonbare huis, toch als men niet te veel eisen stelde, rinkelt de telefoon.
Het is Eric, Louis’ broer.
Maurice is gestorven. Na Louis, de oudste van de vier broers.
Uitgezaaide longkanker, 61 jaar.
Eén jaar en vier maanden na hun moeder, acute leukemie, 83 jaar.
Even is het stiller dan de normale stilte in het halfverlaten dorp.
Eric zal alles wel regelen. Ze hoeven niet terug te vliegen.

Ting, ting, ting. Ting, ting, ting …

De klok luidt om de gelovige orthodoxe Grieken naar de kerk te lokken.

Tijd om iets te gaan drinken in het plaatselijke én enige kafenion van het dorp.

Bij Dimitri en Kostas.
Pen en papier mee om de conversaties in het lokale dialect aan te vullen met visualisaties. Een woordenboek voor wie kan lezen. Iedereen kent hen daar. De twee Belgen die alles zelf doen. Soms voert Louis kleine herstellingen uit voor de zwarte weduwen in het dorp. In ruil hiervoor krijgen ze eten en drank. Ze zijn volledig aanvaard. Als ze vervoer nodig hebben, staan er vijf pick-ups klaar op een rij; om de eer op te strijken, om de Belgen te helpen.
Wanneer Louis en Julia niet bezig zijn met verbouwen, trekken ze de bergen in. Altijd zonder wandelkaart. Indien ze halfweg voor zonsondergang geen neerwaarts pad terugvinden, keren ze op hun schreden terug.
Steenarenden en gieren cirkelen boven hun hoofd.

Sinds 2018 hebben ze een buurman op hun voormalig verlaten pleintje.

Petros.
Afkomstig van het vasteland, Thessaloniki. Gevlucht voor zijn verleden.
Met zijn drieën trekken zij soms naar de bewoonde wereld, vijftien kilometer verderop, Malia.
Naar kameraad-cafébaas Michaelis. Fervent aanhanger van Che Guevara.
‚The alcoholic church’ – Epsilonbar luidt de volledige naam van zijn zaak. Gezond voor de geest, minder voor het lichaam.
Wil men er nuchter buitenkomen, dan moet men er niet binnengaan. Volgens Petros zijn Julia en Louis ‚very good players’. Vrij vertaald: ze kunnen meer drinken dan de Grieken.
Toch bereiken ze altijd hun voordeur.
De vriendschap met Petros is vanaf de eerste minuut ongedwongen en vol vertrouwen.
Alsof ze elkaar al jaren kennen. Ook hij is een verbouwer van een vergaan huis, grenzend aan dat van de Belgen. Ze wisselen hun kennis en gereedschap uit. Kortom, het is fantastisch. Tijdloos.

Na twee weken verbouwen, drinken, wandelen … brengt het vliegtuig hen terug naar België.

Realiteit.

Julia gaat onmiddellijk terug aan de slag. ‘s Avonds in het restaurant, als chef-kok, ‘s morgens als souschef, in een woonzorgcentrum.
Louis neemt contact op met de resterende broers en zus. De nalatenschap van Maurice.
Het leven gaat voort.

De derde week van juli 2019.

Julia en Louis liggen in bed.
Julia’s hand rust op Louis’ hals. Ze voelt iets hards.
„Wat is dit?” vraagt ze aan Louis.
„Ik weet het niet, maar het zit er al twee maanden en het groeit.”
Aangespoord door zijn vrouw besluit Louis een dokter te consulteren.
Welke? Hij is nooit ziek. Ze hebben geen huisarts.

Toen hij nog als burgerlijk ingenieur actief was, had hij soms medicatie nodig voor zijn intercontinentale reizen. Hij beslist dr. Roland Van Steenbergen te contacteren.
Een vroegere klasgenoot. De eeuwige tweede, zo noemt Louis hem. Hij was zelf altijd de eerste.
De afspraak wordt gemaakt, zaterdagvoormiddag, zo snel mogelijk.
In het kabinet van de dokter staat een buffetpiano. Roland speelt Yesterday van de Beatles. Ze halen herinneringen op uit hun jeugdjaren. Alles bij elkaar een gezellig weerzien.
Daarnaast neemt hij een bloedstaal af. Ook maken ze een afspraak, met het ziekenhuis, voor een echografie.

Bloedanalyse: Albumine te laag, CRP te hoog …

Ontstekingen.

Echografie: ondefinieerbare nodulaire tumorale massa, links hals.

Om zijn angst te onderdrukken, spreekt Louis af met neef Gerard in café Bolin op de Grote Markt.
Julia werkt tot 23 uur in het restaurant. Bij haar voordeur treft ze het huis verlaten aan.
Op zich niets vreemd. Ze stuurt verschillende berichten naar Louis, maar hij antwoordt niet. Waarschijnlijk een Duvel te veel, het komt wel in orde.

Voorbij middernacht hoort ze de voordeur opengaan. Louis staat in de deuropening.
„Niet goed,” kraamt hij uit.
Vervolgens vertelt hij wat hij zich herinnert. Uitbater René had hem recht geholpen en weer in een stoel gezet. Twee glazen water later was hij terug bij zijn positieven. Blijkbaar was Louis bewusteloos geraakt en van zijn stoel gevallen, buiten op het terras. Misschien had hij te weinig gegeten? Neef Gerard was al vertrokken. René stelde hem voor een taxi te bellen. Louis bedankte hiervoor en sleept zichzelf moeizaam huiswaarts.

De alarmerende resultaten van de bloeduitslag, de echografie, het voorval in de bar.
Het gonst in hun hoofd.
Elk apart. Stilzwijgend zitten ze tegenover elkaar aan tafel.

Dr. Roland Van Steenbergen neemt contact op met het ziekenhuis. Hij regelt afspraken voor verder onderzoek betreffende Louis’ hals. MRI-scan, CT-scan, biopsie.
Wachten tot eind oktober. Geen probleem, er is niets dringend.

Op een dag informeert Julia’s baas hoe het met Louis is. Ze hadden hem al lang niet gezien. Vroeger kwam hij wekelijks langs. Ofwel om iets te drinken, ofwel om een herstelling uit te voeren.
„Ik weet het niet.”
Ze vertelt hem over de ontdekking.
Stilte. Haar baas probeert haar gerust te stellen. Zijn oom had ook een gezwel op de achterkant van zijn rug; dat hebben ze gewoon weggesneden.
Julia trekt zich terug boven de snijmachine. Tranen druppelen over het ronddraaiende mes.
De service gaat door.


September 2019

Nog een kort verblijf op Kreta. Ze maken het huis winterklaar. Niet slechts één winter zal snel blijken. De sfeer is dubbel.
Wolken trekken samen boven het dorp. Een spectaculair onweer barst los, wegen spoelen weg, de stroom valt uit. Normaal weer voor september.
Ze nemen afscheid van Petros, Michaelis … Tot volgend jaar!


Oktober 2019

Julia verandert van werk. Betere uren, beter loon. Op dag vijf van haar nieuwe baan komt Louis langs. Rechtstreeks na zijn consult met de oncoloog. Het is vrij druk. Hij vertrekt zonder iets te zeggen. „Tot vanavond.” Een afwezige blik ligt in zijn ogen. Julia is ongerust.

‘s Avonds thuis opent ze de voordeur. Louis zit aan tafel te lezen. Op de achtergrond weerklinken de tonen van Pink Floyd, Time.

Ze begroeten elkaar. Julia zet zich en wacht af.

„Het is kanker.”
Kort en krachtig.
De volgende, alstublieft.

„Primaire oro-faryngale tumor met kliermetastasering en kapseldoorbraak (cT2/3N3b). FNAC klierpakket bevestigd maligne lokalisatie plaveiselcelcarcinoom (p16 negatief).

„Initieel voorstel tot concomitante chemoradiotherapie wordt geweigerd door patiënt.”

Ook dit is Nederlands.

Het contact tussen dr. Vellemans H. en Louis verliep niet positief.
Julia was daar niet aanwezig.
Louis vroeg bedenktijd aan deze oncoloog.
Zijn antwoord luidde: „Denkt u dat u de enige bent met kanker?”
Dat dacht hij niet. Vermits hij de vijfde van de familie was die het lot getrokken had.
Gezien de vorige vier het ziekenhuis niet levend hadden verlaten, plus het aanlokkelijke voorstel om onmiddellijk zijn resterende tanden te laten trekken, vlucht Louis naar de uitgang.
Louis zelf is ook niet altijd even tactvol, dat zal niemand ontkennen.
In combinatie met een gelijkaardige arts kan dit nefast zijn.

Louis stopt met roken en mindert sterk zijn alcoholinname. Hij zal het zelf wel oplossen. Kanker.
Die week bestelt hij twee nieuwe monturen bij de opticien. Kwestie van een klare kijk op de zaak te krijgen. Misschien.
Er rest Julia voorlopig niets anders dan hem te volgen, uit respect voor zijn beslissing.

Op haar nieuwe werk leert ze Tine kennen. 40 Jaar, zij herstelt van baarmoederhalskanker.
Een verhaal over wietdruppels komt boven water. Als aanvullend middel bij conventionele therapie.


November 2019

Louis spreekt af met dr. Van Steenbergen om maandelijks bloed af te nemen. Zo kunnen ze de cruciale waarden volgen.
Het wordt er uiteraard niet beter op.
Dr. Vellemans smeekt dr. Van Steenbergen Louis terug te sturen naar het ziekenhuis. Deze weigert koppig.
Louis, een gemeten IQ van 145, vergeet zijn analytische geest en stort zich op de wietdruppels. Een vijftigtal andere planten komen in vaste of vloeibare vorm in de koelkast terecht.
Vanaf november vormen deze het nieuwe hoopgevende voedingspatroon van Louis overgoten met een saus van zijn onstuitbare, krachtige en dominante geest. Elke dag overtuigt hij zichzelf ervan dat ‚het’ bijna onder controle is.

Pijn ervaart hij niet. Tot zover werkt het wel: 50 euro, 10 ml, per post.


December 2019

Zijn maandelijks bloed wordt afgetapt.
Aan de andere kant van de wereld worden een paar Chinezen ziek. Héél ziek.

Louis voelt zich niet slecht. In december trekken ze altijd een weekend naar Maastricht. Zo ook dit jaar. Live jazzmuziek, het natuurhistorisch museum, hun vertrouwde cafés, restaurants … Alles verloopt naar gewoonte, aangenaam, behalve dat de verwarming in het hotel stuk is.

De feestdagen kondigen zich aan. Verplichte familiebezoeken, elk jaar minder.
Schoonmoeder heeft al een Duvel in de hand, waarop Louis zegt: „Voor mij niet, liever een groentesapje. Julia zal het bier wel drinken.”
Niemand stelt zich vragen. Het is Louis. Als híj niet weet wat hij doet, weet niemand het. Wat dikwijls waar is, maar niet altijd.

Intussen zit zijn tumor zichtbaar mee aan de feestdis. Smakelijk.